Француските медиуми за самитот ЕУ-Западен Балкан
Албанскиот главен град е домаќин на самитот ЕУ-Западен Балкан кој има за цел да испрати порака за солидарност од ЕУ до шесте земји на југоисточниот дел на континентот под влијание на непријателските сили. Дваесет и седум треба да објават донации, соработка и мерки во насока на пошироката јавност, пишува францускиот дневен весник „Ле Ехо“.
По неуспешниот состанок минатиот јуни, кога неколку балкански лидери го изразија својот огорченост во Брисел поради бавноста на ЕУ да ги интегрира, шефовите на држави и влади на ЕУ денеска допатуваа во Тирана за да ја обноват врската и да им дадат ветувања на овие шест земји во југоисточниот дел на континентот. Незадоволствата понекогаш се уште се силни, а српскиот претседател Александар Вучиќ дури и ја покрена заканата за бојкот, како реакција на министерското именување на Косово кое не му се допадна. Тој чекаше до понеделник попладне за да го потврди своето учество, потсетува „Ле Ехо“.
Во последните месеци, војната во Украина создаде чувство на итност на страната на 27-те во однос на овој регион целосно опкружен со Унијата (од Хрватска, Унгарија, Романија, Бугарија и Грција), но пропустлив за дестабилизирачкото влијание на непријателските сили (Русија, Кина, дури и Турција) и транзитна рута за нерегуларните мигранти, завршува овој весник специјализиран во економијата.
За француското меѓународно радио РФИ во својот едиторијал; „закотвувањето на земјите од Западен Балкан во европската сфера токму затоа е главниот предизвик на самитот во Тирана. Не може да се очекува голема најава, но многу симболична фотографија: онаа на европските лидери со овие земји на кои им се додворуваа Кина, Русија и Турција, а кои долго време се чувствуваа запоставени од ЕУ.
Ова е всушност една од несаканите последици од војната во Украина. Долго време соочен со рамнодушноста на одредени европски земји, Западен Балкан повторно станува неизбежен. Регионот бележи забрзување на процедурите за влез во Европската Унија.
По долго чекање, Албанија и Македонија летово го добија статусот на кандидат за членство, а Босна се надева дека ќе го добие до крајот на годината.
На самитот ќе биде прашање на проширување, но и на енергетиката и инфраструктурата. ЕУ сака да им покаже на земјите од Западен Балкан дека е способна, како Кина, да финансира големи проекти. Очигледно ќе биде прашање и на политиката на санкции преземени против Русија.
Деликатна тема бидејќи Србија, иако е и кандидат за ЕУ, сè уште е непријателски настроена кон неа. Ова ја наведе Европската комисија да процени, факт без преседан, дека Србија „отстапила назад“ на патот кон членство.“, завршува РФИ.
За „20 минути“ Самитот ЕУ-Балкан треба да им дозволи на дваесет и седумте во Тирана да ги зајакнат врските и да разговораат за проширувањето, имено балканските земји се надеваат дека со војната во Украина, Брисел ќе сака да го забрза пристапниот процес.
Политиката за проширување се врати на врвот на агендата во последниве месеци, рече во петокот во Белград европскиот комесар Оливер Вархеји, повикувајќи ја ЕУ „да го задржи моментумот“. Балканските земји, заглавени во преткомората на ЕУ со години, честопати изразуваат фрустрација од долгиот и баран процес на интеграција, неодамна кога блокот брзо им доделува кандидатски статус на Украина и Молдавија.
Војната во Украина, исто така, ја подвлече важноста за Европејците да го стабилизираат овој кревок регион на југоисточна Европа, да се спротивстават на влијанието на Русија таму, како и на она на Кина, која инвестираше во инфраструктурата на овие земји.
Така, во јули, ЕУ конечно ги отвори пристапните преговори со Македонија и Албанија (кандидати од 2005 и 2014 година соодветно). Овие разговори се во тек веќе неколку години со Црна Гора и Србија. Во октомври, Комисијата препорача да и се даде кандидатски статус на Босна и Херцеговина, одлука што ќе ја донесе Европскиот совет на 15-16 декември.
За Косово, пак, пречките за кандидатура се многубројни. Оваа поранешна српска покраина со доминантно албанско население ја прогласи својата независност во 2008 година, која Белград не ја признава. Не го признаваат ниту пет земји од ЕУ (Шпанија, Грција, Кипар, Романија, Словачка).
Според „20 минути“ самитот ќе се фокусира и на конкретни прашања за соработка. ЕУ, која останува убедливо водечки трговски партнер на Западен Балкан, ќе потврди пакет од една милијарда евра субвенции, што треба да овозможи привлекување јавни и приватни инвестиции и да мобилизира вкупно најмалку 2 ,5 милијарди евра. Треба да се потпише и договор со телекомуникациските оператори во регионот за намалување на таксите за роаминг меѓу ЕУ и шесте балкански земји во 2023 година, со цел нивно постепено укинување до 2027 година.
Соработката за безбедност, а особено сајбер безбедноста, исто така мора да се зајакне. Друг приоритет е борбата против нерегуларната имиграција: балканската рута е главната миграциска рута кон ЕУ. Бројот на пристигнувања по оваа рута во првите десет месеци од годината се зголеми за речиси 170% во споредба со претходната година, што ја натера Комисијата да претстави акциски план во понеделник, предлагајќи особено распоредување на агенцијата Фронтекс во овие земји, пишува За „20 минути“.
Париски „Ла Кроа“ во својата анализа насловена: ЕУ го лекува Балканот за да се спротивстави на Русија“, оценува дека „војната во Украина ги принуди Дваесет и седумте да ги преиспитаат своите врски со Западен Балкан. Развојот на стратегија против Кремљ ќе биде во срцето на самитот во Тирана во вторник, 6 декември.
За првпат ќе биде прекината рутината на самитите Европската унија (ЕУ)-Западен Балкан. Ова издание, што се организира во Тирана во Албанија, една од четирите држави заглавени во предкомората на Унијата, заедно со Србија, Македонија и Црна Гора. Е еден вид признание… додека Украина и Молдавија добија статус на кандидат за ЕУ за блиц-време, неколку месеци по почетокот на руската инвазија на 24 февруари.
Емануел Макрон ќе оди таму за да испрати „јасна порака за единство и солидарност пред последиците од руската агресија врз Украина“, се вели од Елисејската палата. Германскиот канцелар Олаф Шолц, исто така, планира да патува. Дваесет и седумте нема да пристигнат со празни раце, туку со „пакет за енергетска поддршка“ од 1 милијарда евра субвенции што ќе придонесе да се соберат 2,5 милијарди јавни и приватни фондови. Ова е додаток на инвестицискиот план од 9 милијарди субвенции кои треба да привлечат 20 милијарди евра, во суштина наменети за поврзување на различните мрежи од регионот со оние на ЕУ.
Европската комисија си постави за цел да ги укине таксите за роаминг до 2027 година, принудувајќи ги телефонските оператори да формираат партнерства. Може да се направат напори за да се олесни признавањето на дипломите и професионалните квалификации. Во замена за сето ова, ЕУ бара од балканските земји подобро да го контролираат миграцискиот проток што минува низ нивните територии, позабележително во последните месеци.
Спротивно на тоа, други проекти имаат за цел да го ограничат руското влијание. Некои земји како Црна Гора бараат безбедносна соработка, за да се заштитат од сајбер напади од Русија. Дваесет и седумте не гледаат благонаклонето на инсталацијата на Russia Today во Белград, Србија. „Тоа е тема, очигледно, која не интересира“, признава Елисејската палата за овој медиум забранет од ЕУ во март.“
Според „Ла Кроа“ проширувањето ќе биде спомнато само на маргините на овој самит. Земјите-членки имаат најголеми тешкотии да најдат заеднички став за „патеките на постепена интеграција“ што на крајот може да доведе до пристапување на Западен Балкан, жали Седрик Пелен, специјалист за овие прашања на Универзитетот во Стразбур. „Денес доминантната идеја е да не се дозволи Балканот да падне во рацете на Русија. Ова го засенува секој обид за јасен процес на интеграција. Оваа логика, сепак, носи ризик да се види како кандидатите влегуваат во уцена за помош, како двосмислената игра на Србија, без да се земе предвид почитувањето на владеењето на правото или демократските стандарди“, предупредува тој.
До крајот, српскиот претседател Александар Вучиќ остави сомнеж околу неговото учество на самитот. На чело на земја 95 отсто зависна од руската енергија, тој никогаш не ги одобри или примени санкциите против Кремљ. Тој ги обвинува Европејците дека се „анти-Срби“ затоа што дозволиле косовската Влада да назначи Србин кој не му е при рака за шеф на Министерството за етнички групи, завршува „Ла Кроа“.
