Зошто договорот со Грција е наша целосна капитулација (2)
Поранешниот дипломат Ристо Никовски во пообемен текст за „Нова Македонија“ се осврнува потемелно на договорот за надминување на разликата за името со Грција. Неговите ставови за овој договор досега ги изнесувал во повеќе текстови, во телевизиски дебати и во интервјуа, но во текстовите што ги објавуваме во четири продолженија прави детална анализа. Насловите се редакциски
Според членот 8 (5), треба да следува формирање билатерален експертски комитет – „за историски, археолошки и образовни прашања, за да се разгледа објективната научна интерпретација на историските настани, базирано на автентични, докажани и научно цврсти историски извори и археолошки наоди“. Што сѐ ни подготвуваат врз основа на ова, можеме само да замислиме. Ние, од друга страна, немаме никакви капацитети истото тоа да ѝ го направиме на „првата страна“, бидејќи ова важи и за двете држави. Дека е така, потврда е досегашната практика: додека Грците и на средби на пионери ни го блокираа името и ни ја наметнуваа кратенката од референцата од ООН, која е бесмислена и навредлива, нас никаде нѐ немаше. Дозволивме таа да се користи во сите меѓународни организации! Дека и скенирањето нема да биде реципрочно, не треба да има дилеми. Кај нас никој не е заинтересиран, камоли да следи и анализира како во Грција нѐ игнорираат како народ, јазик, историја… Впрочем, Грција не презеде никакви конкретни обврски во договорот на овој план, а ние – безброј. Каде сѐ ќе ни брцнат, никој не знае. Маките и малтретирањата започнуваат.
Според членот 1 став 3 (ж), ќе се формира и меѓународна експертска група за деловните прашања, кои сега не се третирани. Таа неизбежно ќе ги забрани сите наши трговски марки, логоа и брендови во кои стои придавката „македонски/о/а“. Нема веќе да има такво вино, ајвар, сирење… Трговските имиња може да се вадат само од името на државата, а таа ќе биде – Северна Македонија. Нема веќе да има „Made in Macedonia“, произведено во Македонија. Заврши таа епоха. Производите со таква марка ќе можат да доаѓаат само од Грција. Тоа ќе биде дел од новите страдања. Ќе ни сечат дел по дел од националното ткиво.
Договорот е утврден и потпишан од лица што, според македонскиот устав и законодавство, не се овластени за такво нешто. Без соодветна претходна внатрешна процедура, ваков капитулантски договор нема овластување да потпише ниту претседателот на државата, кој е инаку надлежен за меѓународните договори. Никој нема право да решава за името на државата. Тоа е наследено, историска категорија е, не уставна. Државата го добила името од народот, а не од регионот. Договорот е спротивен на меѓународното и на домашното право. Никој не може на суверена држава да ѝ диктира како да ги уредува сопствените внатрешни работи, вклучувајќи го и Уставот. Во историјата, вакви договори не биле присилени да потпишуваат ни земјите поразени во војни. И покрај прикриениот ама жесток надворешен притисок, ние самите прифативме друга земја да ни ја уредува државата. Не за првпат. Одговорноста е наша.
Инсистирањето на Грција на географска додавка пред името Македонија е потврда дека намерата и целта биле промена на националниот идентитет на народот, која оди автоматски со такво прекрстување. Франција – Французи, Италија – Италијанци… Северна Македонија – Северни Македонци. Нема друга опција. Уште поголем доказ за тоа е фактот дека договорот мораше да биде ерга омнес. Од истите причини, Грција категорично го одби и предлогот „Република Македонија (Скопје)“. Прифаќајќи ерга омнес, ние се согласивме целосно да се пресечат националните корени на државата, идентитетот на Македонците и македонизмот како нивни заеднички симбол. Затоа, тврдењата на потписниците и нивните поддржувачи дека сме го зајакнале нашиот идентитет и потврдиле јазикот и дека ние сме и си остануваме Македонец, Македонка, Македонци… се тешки манипулации со народот и опасна измама. Такво нешто не се наѕира никаде во документот. Напротив, ние секаде ќе мораме да го користиме новото име на државата и придавките извлечени од него. Ако договорот беше само за надворешна употреба, овој народ ќе си останеше тоа што е, макар начелно и привремено. И тоа ќе беше историска грешка што бара посебна елаборација. Вака, со внатрешно прекрстување, народот се брише дома, во својот извор и, експлицитно и имплицитно, секаде каде што постои – во самата Грција, во другите соседни држави, во дијаспората… Секаде. Ова мора да го разбере секој. Ако во Македонија нема Македонци, такви не може да има никаде. Кога ќе го смениш името, го менуваш идентитетот. Токму тоа ни се случува нам со овој срамен договор. Идентитет без име – нема. Со ново име се стекнува нов идентитет. Северномакедонски. Се создава нова политичка нација, која САД долго време ја заговараат.
Бришење на македонскиот карактер на државава, преку промена на националниот карактер на државните институции (наместо МРТ, Радио-телевизија на Македонија,…) веќе подолго време бараат и (дел од) лидерите на Албанците во земјава, кои речиси отворено работат на големоалбанскиот проект. Нивната јасна цел е федерализација и трета албанска држава. Со овој договор се исполнуваат и нивните барања што се нелегитимни, бидејќи во прашање е малцинство или етничка заедница, а не државотворен народ. Решението за бришењето на сѐ што е национално и симбол на македонизмот е нов доказ дека и зад овој договор стојат САД, кои веќе подолго време го решаваат албанското национално прашање, на сметка на соседите. Со бришење на сѐ што е македонско, договорот ја забрзува албанизацијата на земјава.
Никаде во договорот не се спомнува дека ние сме или постоиме како Македонци. Грција само ни го промени старото и ни одреди ново државјанство. Тоа ќе биде – „македонско/граѓани на Северна Македонија“. Тоа нема врска со националниот идентитет. Досега, нашето државјанство беше – „македонско“, така стоеше и во нашите пасоши со кои се патува и во Грција. Значи, не им пречеше. Со додавката „граѓани на Северна…“ тоа е целосно девалвирано. Избришан е уште еден национален симбол на Македонците – државјанството. Ова може да личи на некаква грчка „отстапка“, ама во суштината воопшто не е. Двојниот третман на државјанството е само привремено и ништо не значи. Сигурно ќе следува бришењето на првиот дел – „македонско“. Ова е капитулација на рати. Сега е најважно да се избришат народот и неговите национални институции, кои бодат очи, а државјанството, кое само некаде е запишано, максимално да се релативизира. Во преговорите со ЕУ, сигурно и тоа ќе оди курбан. Во договорот стои дека официјално никаде не смееме да ја користиме придавката „македонско“, а пасошите се такви документи. Тоа не мора да го оспори Грција, иако таа насекаде ќе се повикува на договорот и ќе врши перманентен терор врз нас и за најмали детали. Може Кипар, на пример. Во држава именувана „Северна Македонија“ не може да има државјанство што не ја отсликува државата. Тоа ќе мора да биде од новата измислена држава, а не од непостојна. Откажувањето од досегашната практика е наш тежок пораз и силен исчекор кон федерализација. Тоа е дополнително негирање на националниот карактер на земјата, иако засега само делумно. Македонија е безимена страна во договорот. Нашиот национален идентитет не е директна тема. Тој се брише без да биде спомнат.
Факт е дека македонскиот јазик се спомнува во членот 1 став 3 (в) – „официјален јазик на втората страна ќе биде ’македонскиот јазик’, како што е признаен од Третата конференција… и опишан во членот 7 став 3 од овој договор“. Обрнете внимание: се користи идно време и диктат – „ќе биде“, а македонски јазик е под наводници, како нешто измислено. Сме ѝ дале право на Грција да ни наредува или одлучува кој ќе биде нашиот јазик и врз основа на што ни го дозволува тоа! И ова покажува какви аматери и слепци преговарале од наша страна. Меѓутоа, да бидеме правични: овие формулации, сепак, имаат своја смисла! Нели се формира нова држава, со нова измислена политичка нација, и логично е да се одреди кој „ќе биде“ нејзиниот јазик! Кој треба да го стори тоа ако не кумот, во име на нивните креатори? Претходната држава, заедно со македонскиот народ, заминува на ѓубриштето од историјата.
Грчката страна немаше можност да избегне спомнување на македонскиот јазик. Тие само констатираа нешто што е неоспорно и што не можеа да го оспорат. Ако е отстапка да се признае вистината, што инаку не е грчка карактеристика, ова може да се третира како позитивен знак и ништо повеќе. Приказната, меѓутоа, не е завршена. Во улогите поделени од американските сценаристи, Грција го брише македонскиот народ. Задачата да го анулира македонскиот јазик ја има Бугарија, додека Албанците ќе нѐ федерализираат, за македонската држава да се избрише докрај и, покрај другото, треба да ни ги сменат и државните симболи (химната, грбот и знамето). Ништо македонско да не остане во државата. Постапките се во тек. Пред кратко време, Софија веќе ни го испорача решението – „јазик на поранешната југо…“. Во рамките на ЕУ, а веројатно и во ООН таа сигурно ќе инсистира на ново име – „јазикот на Северна Македонија“. Дали ќе ургираат да стои и/или – „според Уставот на Северна…“, ќе видиме. Откако, со договорот, ќе се избришат Македонците, уништувањето на дериватите што излегуваат од нив е техничко прашање. Ако веќе нема Македонци, чуму македонски јазик?
(продолжува)
